2.Sınıf Doğal Afetler

2. sınıf Doğal afetler konu anlatımı ve konu özeti bu dersin içeriğini oluşturmaktadır. İnsanlara zarar veren can ve mal kaybına yol açan olaylara doğal afet denir.  Afetin özellikleri:

• Doğal olması,
• Can ve mal kaybına neden olması,
• Çok kısa zamanda meydana gelmesi,
• Başladıktan sonra insanlar tarafından engellenememesidir.

Deprem

Yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi sonucu aniden ortaya çıkan sarsıntılara deprem adı verilir. Depremin yeri, zamanı, ve büyüklüğü önceden bilinmemektedir. Bu da depremi onlenemez ve en tehlikeli doğal afet haline getirmektedir. Deprem öncesi ve sonrasında yapılacakların çok iyi bilinmesi gerekir.

Deprem öncesi yapılması gerekenler

• Sağlam zeminlere sağlam binalar yapmalıyız.
• Deprem çantası hazırlamalıyız.
• Deprem çantasına deprem bilgi kartımızı koymalıyız.
• Deprem anında devrilebilecek eşyaları duvara sabitlemeliyiz.

Deprem sırasında yapılacaklar

• Bina çıkışına çok yakın değilseniz, bina içinde kalmaya devam edin.
  
• Bina içinde sakin olup, paniğe kapılmayın, cesaretinizi toplayın ve güvenli bir yerde depremin bitmesini bekleyin
• Balkona, merdiven arasına ve asansöre gitmeyin
• Sağlam bir eşyanın yanında ve başınızı koruyun pozisyonunuzu sallantı duruncaya kadar değiştirmeyin
• Düşen cam kırıkları ya da bina molozlarından yaralanabilirsiniz
• Tiyatro, okul, sinema, büro gibi kalabalık yerlerde iseniz, kesinlikle merdivenlere, asansörlere koşmayın
• Kendinizi koltuk, sıra gibi yerlerde korumaya alın, sakin olun ve başkalarını da aynı şekilde davranmaya davet edin
• Bina dışında iseniz binalardan dökülecek yıkıntılar ve camlardan, elektrik ve direk tellerinden uzakta güvenli bir yerde depremin durmasını bekleyin
• Araç kullanıyorsanız bulunduğunuz yer eğer güvenli ise durun ve araç içinde kalın normal trafikten olabildiğince uzaklaşın
• Köprüler, üst geçitler, tünellerden uzak durun
• Eğer mümkünse ağaçlar, direkler, enerji nakil hatlarından uzakta kalın

Deprem sonrasında yapılacaklar

• Büyük bir depremden sonra artçı depremler mutlaka devam edecektir. Bu depremlere karşı hazırlıklı olun
• Kulaktan duyma sözlere itibar etmeyin, yerel yönetimlerin açıklamalarını takip edin, özellikle ilk üç gün içerisinde, yetkililer izin vermedikçe, evlerinize girmeyin
• Bazı artçı sarsıntılar zayıflamış yapılarda yeni hasar yapacak kadar büyük olabilir
• Aile bireylerinizi bir arada tutun ve açık bir yerde bekleyin. Varsa yaralılara ilkyardımı yapın
• Evinizi veya binanızı terk ederken kıymetli eşyalarınızı, kalın giyecek, battaniye gibi eşyaları yanınıza alın, kalın ayakkabılarınızı giyin, biraz yiyecek ve içme suyu temin edin
• Enkaz ve yıkıntılar arasında, cadde ve sokaklarda gelişigüzel dolaşmayın.

Sel

Bir bölgede yaşanan ani, büyük ve düzensiz su akıntılarına sel denir. Selden insanlar, evler, hayvanlar, tarlalar zarar görür.  Sel olmaması için ağaçlandırma çalışması yapılarak dere yataklarına ev yapılmamalıdır. Dünyada yaşanan sel felakaetlerine bakıldığında bitki örtüsünün az olduğu yerlerde yoğunlukla gerçekleştiği görülmektedir. Sel felakatinin insanlar için ne kadar tehlikeli olduğunu aşağıdaki rakamlar göstermektedir.

Son 39 yılda Türkiye’de bin 242 kişi sel nedeniyle hayatını kaybetti. Sadece 2009 yılında İstanbulda yaşanan sel feleketinde 31 kişi hayatını kaybetti.

Heyelan

Zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yer çekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketine Heyelan yada toprak kayması denir. Heyelandan korunmak için ;

• Arazi çalışmaları yapılmalı, heyelan riskinin olduğu yerler yerleşime açılmamalıdır.
• Zamaçların doğal dengesini bozmadan açılan drenaj kanalları açılarak geçirimli tabakaların fazla su almaları önlenmelidir.
• Heyelan ihtimali olan yamaçlarda yol ve kazı çalışmaları dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Yamacın etek kısımlarına istinad duvarları yapılması gerekir.
• Yamaç dengesi bozulmaması için toprak örtüsü korunmalıdır.

Çığ

Çığ, genellikle bitki örtüsü olmayan engebeli, dağlık ve eğimli arazilerde, vadi yamaçlarında tabakalar halinde birikmiş olan kar kütlesinin iç ve/veya dış etkenler nedeni ile yer değiştirmesidir. Çığ genellikle çok hızlı gelişir ve hareket eder. Bu nedenle, çığın oluşması fark edildikten sonra mümkün olduğunca hızlı ve soğukkanlı olunmalıdır. Çığın başlangıç anından sonra, eğer bina içinde değil dışarıda bulunuyor iseniz; Çığ başladığında, çığın büyüklüğüne, hızına, patikanın genişliğine, etrafta bulunan araçlara (araba, kayak, kar aracı veya hiçbir şey) ve var olan daha güvenli yerlere (büyük ve sabit kayalar, yamaç aşağı girintiler, vb.) bağlı olarak, o alandan çok hızlı bir şekilde ayrılmaya karar vermek gerekir. Çığın daha yavaş ve yüksekliğinin az olduğu kenar kısımlarına ulaşmaya çalışmak, Bağırarak veya başka ses kaynaklarını (korna, çan, ıslık, siren) kullanarak, diğer insanları uyarmak alınabilecek önlemlerdendir.

Fırtına

Fırtına rüzgârın hızlı bir şekilde esmesine denir.Rüzgâr hızı 7 bofor ve üzeri olduğunda fırtınamsı rüzgar, i 8 bofor ve üzeri olduğunda rüzgara artık fırtına denir.Bofor, Sir Kaptan Francis Beaufort tarafından bulunmuş olan ve gemicilikte rüzgâr ve deniz durumunu görsel müşahedelere göre belirlemeye çalışan skaladır.

Hortum

Hortum, genellikle okyanus ülkelerinde görülen doğa olaylarıdır.

Tsunami

Tsunami okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi gibi olaylar sonucu denizde oluşan uzun büyük dalgalardır. Tsunami genellikle deprem sonrasında okyanusa kıyısı olan ülkelerde görülüyor. Türkiye için büyük bir tsunami tehlikesi olmasa da Ege denizinde 2020 yılında yaşanan deprem sonrası iZmir’de görülen dalgalar dikkatli olmamız gerektiğini hepmizi göstermiştir.