4.sınıf gerçek mecaz terim anlam konu anlatımı, etkinlikler, ödev ve test çöz sayfası dersin içeriğini oluşturmaktadır. Bu sayfada gerçek anlam nedir, mecaz anlam nedir, terim anlam nedir gibi soruların cevaplarını yanıtlayacağız.
Gerçek Anlam
Bir sözcüğün aklımıza ilk gelen anlamına gerçek anlam denir. Gerçek anlam kelimelerin sözlükteki ilk anlamı olarak da tanımlanabilir. Göz kelimesini ele alalım. Göz deyince aklımıza ile olarak insanların görmeye yarayan duyu organı gelir. İnce kelimesinin sözlükteki karşılığı “kendi cinsinden olanlara, benzerlerine göre dar ve uzun olan, kalınlığı az olan” şeklinde tanımlanmıştır. Aklımıza gelen ilk anlamı zihnimizde canlandırabiliyorsunuz değil mi?
Ali’nin gözü yeşil, benim gözüm siyah.
Yukarıdaki cümlede görüleceği gibi göz kelimesini iki kere kullandık ve ikisinde de vücudumuzdaki duyu organlarından birini anlatmaya çalıştık. Bu yüzden göz kelimesi bu cümlede gerçek anlamda kullanılmıştır.
Bu hafta okuduğum kitap çok ince olduğu için 2 günde bitirdim.
Yukarıdaki cümlede ince sözcüğü diğer kitaplara göre kalın olmayan kitap anlamında kullanılmış ve gerçek anlamı ifade etmektedir.
Bir sözcüğün gerçek anlamda kullanılıp kullanılmadığına cümleye bakarak karar verebilriz. Birazdan anlatacağımız mecaz anlam konusunu öğrendikten sonra bunu daha iyi anlayacaksınız.
Mecaz Anlam
Bir kelimenin gerçek anlamı dışında, kelimenin yeni bir anlamda kullanımasına mecaz anlam denir. Bir ilgi sonucu veya benzetme ile sözcük gerçek anlamından uzaklaşarak yeni anlam kazanıyorsa bu sözcükler mecaz anlamlı sözcüklerdir. Mecaz anlamlı sözcükler genellikle soyut anlam kazanırlar.
Kelmleri dolabın gözüne koya mısın?
Bu cümlede kullanılan göz kelimesi dolabın rafı anlamında kullanılmıştır. Göz kelimesi aslında vücudumuzun bir organını ifade ederken kullanılır. Gördüğünüz gibi bu cümlede gerçek anlamının dışında mecaz anlamıyla kullanılmıştır.
Yasemin çok ince fikirli birisi olduğu için onu çok seviyorum.
İnce kelimesi bu cümlede hassa olmak, nazik olmak anlamında kullanılmıştır. Gerçek anlamı dışında kullanıldığı için ince kelimesi bu cümle için mecaz anlamlı bir sözcüktür.
Terim anlamlı kelimelere geçmeden önce gerçek anlam ve mecaz anlamlı kelimeler arasındaki farkı bir tablo üzerinde tekrar edelim.
| Gerçek anlam | Mecaz anlam |
| Soba yandıktan sonra sınıfımız ısındı. | Sınıfa geldikten hemen sonra arkadaşlarına ısındı. |
| Işık açık olmadığı için odası karanlıktı. | Yaşadığımız karanlık günlerden sonra bu haber iyi oldu. |
| Ballı kaymak yemek ne güzel! | Çok ballı bir çocuk. Attığı her top sayı oldu. |
| Beyaz gömlek giymeyi seviyorum. | Ben beyaz yalanları da sevmem. |
| Sınıfın kapısını aç. | Bu konuyu bir daha açma. |
| Dişim ağrıyor. | Çok dişli bir mücadele |
Uyarı: Anlamdaş kelimeler ile mecaz anlam birbirine karıştırılmamalıdır. Eş sesli kelimelerde anlam yönünden en ufak bir ilişki yoktur. Mecaz anlam ise bir kelimenin temel anlamına bağlı olarak ortaya çıkan sözcüklerdir.
Terim Anlam
Bilim, sanat, spor, meslek gibi çeşitli alanlarda belli bir kavramı ifade eden kelimelere terim anlamlı kelimeler denir. Yerim anlamlı kelimeler dilbilgisi, bilim, futbol, matematik, müzik gibi alanlardaki kavramları anlatırlar. Üçgen, daire, korner, penaltı, sahne, perde, nota, sol anahtarı terim anlamlı kelimelere örnek olarak gösterilebilir.
Terim anlam örnekleri;
- Taç, kale ( futbol)
- dizek, sus işareti( müzik)
- kostüm, sufle ( tiyatro)
- Nokta, virgül( dilbilgisi)
- yarıçap, karakök ( matematik)
- kronoloji ( tarih)
Gerçek anlam örnekleri
- Dün eve çok geç gitmiş.
- Sabah hava çok soğuktu.
- Bütün ödevlerimi dün gece yaptım.
- Öğretmenimiz derste çok zor sorular sordur.
- Bakkaldan çikolata, süt ve peynir aldı.
- Korona günlerinde sağlığımızı korumak için insanlar arasındaki mesafeyi korumalıyız.
- Maskeniz olmadan dışarı çıkmayınız.
- Fenerbahçe’nin bugün saat 7’de maçı var.
- Kırmızı rengi çok sevmeme rağmen yeni şapkamı yeşil renkli aldım.
- Umarım yarın güzel bir gün olur.
Mecaz anlam örnekleri
- Bu kitabı okumaya bayılıyorum.
- Kara haber tez yayılır derler.
- Biraz daha yürürsem bacaklarım kopacak.
- Dünya kadar ödevimi nasıl yetiştireceğim bilmiyorum.
- Sınıf başkanı olduğum için omuzlarımdaki yük çok ağır.
- Benim boş laflara karnım tok.
- Bu işte senin parmağın olduğuna eminim.
- Tiyatro metnini yarına kadar yazamazsak yandık.
- Bu yaptığın hareket beni öyle kırdı ki anlatamam.
- Kahvedeki muhabbet koyulaşmıştı.
Eğitsel Oyunlar
İlkokul etkinlikleri hızlı erişim sayfamızda eğitsel oyunlar sizi bekliyor. Online eğlenceli ve öğretici oyunlarla öğrendiklerinizi tekrar edin.